Huiselijk Geweld: samen slimmer voor veiligheid
Volgens het Verwey-Jonker Instituut is samenwerken en daarbij gedurende een langere periode veiligheid centraal zetten de belangrijkste succesfactor bij het stoppen van geweld, verwaarlozing en misbruik in afhankelijkheidsrelaties.
Dit congres wil laten zien dat we samen echt meer weten dan alleen. Dat juist het verschil in visie en kennis de kwaliteit van onze analyse en plannen verhoogt. We hoeven niet allemaal generalist te worden, juist het ‘verschil maakt het verschil’ bij het gefaseerd samenwerken voor veiligheid
In de plenaire presentaties is ruimte voor het grote verhaal. Wat is collectieve intelligentie en hoe kunnen we die heroveren op de verkokering en de specialisten. Hoe gaan we elkaar weer vertrouwen over de schotten heen. Hoe kan samenwerken voor bestaanszekerheid, onveiligheid in relaties tegengaan. Hoe ontsluiten we het grote potentieel van onderwijs in de samenwerking voor veiligheid. Hoe kunnen we vroeg in de keten het verschil maken, maar als het nodig is ‘bijschalen’ in plaats van bureaucratisch 'opschalen'.
Samenwerking loopt vaak vast op bureaucratie, wachtlijsten, andere belangen van organisaties en leidt tot teleurstelling bij uitvoerende werkers en de burger die hulp nodig heeft. Voor organisaties is het moeilijk hun uitvoerende werkers personeel vast te houden en goed te ondersteunen bij hun uitdagende werk.
In de deelsessies gaat het daarom om de praktijk. Wat lukt en wat niet? Wat kunnen we daarvan leren, hoe kunnen we met elkaar schotten doorbreken of omzeilen. Hoe kunnen we breed en out of the box leren denken en handelen in plaats van routinematig terugvallen op smalle interventies.
Het gaat om integrale hulp en dus samenwerking over de grenzen van instellingen en domeinen heen. Het sociale domein, onderwijs, jeugdzorg, volwassenenzorg, opvang en bescherming en justitie moeten elkaar als het nodig is kunnen aanvullen en niet in de weg zitten. Om dat voor elkaar te krijgen zijn ook bestuurders, managers en beleidsambtenaren nodig. Hoe geef je vanuit jouw rol en positie richting, hoe laat je werkprocessen op elkaar aansluiten, hoe voorkom je dat je gaat voor de ‘quick fix’. Daarom zijn er voor deze belangrijke groepen speciale deelsessies.
Kom naar dit congres en denk mee, samen maken we - met behoud van eigenheid - het verschil!
Lees meer over het congres op de website www.huiselijkgeweldcongres.nl.
Het congres vindt plaats in De Reehorst in Ede. Informatie over verschillende tarieven en regelingen bij wijziging en annulering van inschrijving, kunt u terecht op de pagina voorwaarden van de website.
Info & Programma
Deelsessies:
1. Veilig Thuis en ZSM1. Veilig Thuis en ZSM
In het belang van de betrokkenen is samenwerken met collega’s van justitiepartners en zorg/sociaal van groot belang en in de praktijk niet altijd vanzelfsprekend en eenvoudig. Een voorbeeld van deze domein-overstijgende samenwerking is Veilig Thuis en ZSM; daar waar in een zeer kort tijdsbestek samen gewerkt wordt om een aangehouden verdachte een juiste vervolg (afdoening) in samenhang met zorg te geven. Inmiddels is gedurende meerdere jaren ervaring opgedaan met een route om tot samenwerking te komen. Ingrid Peters, landelijk programmamanager Lerend Netwerk neemt de deelnemers mee in hoe de samenwerking hier versterkt is.
2. Samen op in acuut: eerder en effectiever
Acuut onveilig? Dan directe samenwerking tussen politie en Veilig Thuis!
Door meteen de samenwerking op te zoeken en informatie te delen kunnen beide organisatie betere veiligheidsinschattingen doen, passender interventies inzetten en veiligheids- en beschermingsmaatregelen nemen dan zonder deze vroegtijdige samenwerking, waardoor een echte 1+1=3 ontstaat. Maar hoe organiseer je die samenwerking nou effectief? En wat is de meerwaarde hiervan voor directbetrokkenen?
3. Geld & (huiselijk) geweld: signalering en aanpak van financiële stress
Kinderen, (jong)volwassenen en gezinnen die met geweld te maken krijgen, ondervinden vaak ingewikkelde financiële problemen. Die problemen kunnen op verschillende manieren ontstaan en de gevolgen kunnen verstrekkend zijn. Zo kunnen slachtoffers te maken hebben met economisch geweld en langdurige armoede of schuldenproblematiek waar ze zonder hulp niet uitkomen. De stress die het gevolg kan zijn van geweld en eveneens van schuldenproblematiek staat het herstel in de weg. Toch blijven financiële problemen vaak onzichtbaar en kan het lastig zijn voor professionals om hiermee om te gaan. In de deelsessie werken we met opdrachten, praktijkvoorbeelden en informatie uit de dagelijkse (behandel- en opvang)praktijk van Fier en uit recent onderzoek. Deelnemers krijgen concrete handvatten om geldproblemen beter te signaleren, bespreekbaar te maken, en om gezinnen en (jong)volwassenen te kunnen motiveren en ondersteunen. Zodat zij zich op hun herstel kunnen richten en verder kunnen met hun leven.
4. Werken in een integraal behandelteam bij kindermishandeling; samen leren, lijden en leunen
Stoppen van huiselijk geweld kun je niet als hulpverlener alleen. Je hebt vrijwel altijd verschillende specialismes nodig om het geweld duurzaam te stoppen; jeugd en volwassen ggz, dader en slachtofferhulp. In deze deelsessie bespreken we én ervaar je als deelnemer de valkuilen en pluspunten bij integraal samenwerken, en het belang van bij elkaar brengen van meerdere gezinsperspectieven. Daarnaast wordt stil gestaan bij de samenwerkingsdilemma’s rondom (on)veiligheid; wie is waar voor verantwoordelijk, wanneer doe je wat, en niet te vergeten, hoe zorg je voor elkaar? Hester Mobach werkt al ruim 5 jaar in een behandelteam waarin een maatschappelijk werker van de vrouwenopvang, een speltherapeut en behandelaren uit de reguliere (jeugd) ggz en forensische ggz samen gezinnen behandelen waar sprake is van kindermishandeling. Zij put in deze deelsessie uit haar ervaringen en deelt de inzichten die zij en haar medeteamleden hebben opgedaan.
5. Filomena: Een bundeling van krachten en specialisaties onder één dak om geweldsituaties te doorbreken en duurzame veiligheid te verbeteren
Filomena is er voor alle slachtoffers uit de regio Rotterdam Rijnmond wanneer er sprake is van zeer ernstig, complex geweld, met letsel, zeden in combinatie met huiselijk geweld, psychosociaal trauma of intieme terreur. Kortom: de casuïstiek waarbij hoog-specialistische inzet (zoals van forensische artsen, traumaspecialisten en/of politie) nodig is en die te complex is om op lokaal niveau te organiseren. Op één locatie wordt er gewerkt aan veiligheid, lichamelijk (forensisch) onderzoek, medische behandeling, intensieve begeleiding en traumabehandeling.
In deze workshop leggen we je uit hoe we binnen Filomena werken en met welke partners we samenwerken, en zullen we je aan de hand van casuïstiek meenemen in onze werkwijze.
6. Met JIM erbij zit iedereen er anders bij
JIM staat voor Jouw Ingebrachte Mentor en is een tante, buur of sportcoach. Deze zelfgekozen vertrouwenspersoon van de jongere is een luisterend oor en adviseur voor jongere, ouders en hulpverleners. Hoe werkt dit in de praktijk waar veiligheid op het spel staat? Aan de hand van casuïstiek uit Amsterdam en Nijmegen zullen we de hobbels en successen delen die Wendy en Femke in hun praktijk zijn tegengekomen in de samenwerking met een JIM. Aan de hand van de praktijk en jullie vragen zal Suzanne wat uitleg geven over het systeem theoretisch kader rondom de samenwerking met een JIM.
7. Niets over ons zonder ons; oplossingsgericht bespreken van de risico- en veerkrachtfactoren met ouders in een gezin
Workshopleiders zijn Margreet Timmer, eigenaar en directeur van TIMM Consultancy en Het LOCK. En Arianne Geuze, GZ-psycholoog, orthopedagoog-generalist NVO, kinder- en jeugdpsycholoog NIP en eigenaar van Kiddocom.
Hoe kom je, wanneer de directe veiligheid hersteld is, op een laagdrempelige manier in gesprek over risicofactoren voor huiselijk geweld en kindermishandeling? En hoe maak je dan vervolgens een hulpverleningsplan zodat onderliggende problemen niet meer (of veel minder) voor nieuwe onveiligheid kunnen zorgen? Daarvoor gebruik je oplossingsgerichte tools die helpen om informatie over risicofactoren en veerkracht in het gezin te bespreken en te ordenen. Bijvoorbeeld de COMPLI-kaarten die helpen om de wetenschappelijke kennis uit het risicotaxatie-instrument de Care-Nl letterlijk op tafel te leggen en die bijdragen aan een maatwerkplan voor risico gestuurde hulp in het gezin. Oplossingsgericht werken kenmerkt zich door samen nadenken en in de uitvoering zoveel mogelijk regie bij de betrokkenen zelf houden. In deze workshop zijn we heel benieuwd naar de tools die jullie gebruiken, en werken we een casus uit met behulp van de COMPLI-kaarten.
8. Is Huiselijk Geweld een gevolg van stress over schulden of zijn Huiselijk Geweld en Schuldenproblematiek één en dezelfde kant van de medaille?
“Ik los het zelf wel op”, “mijn gehele netwerk heeft mij in de steek gelaten, ze weten het nu wel”, “het begon met kleine stappen, maar liep steeds meer uit de hand”, “ik zag eigenlijk niet meer helder dat dit leven zo, op deze manier, niet normaal is”. Van wie zijn deze uitspraken? Ik kan je vertellen: dit zijn uitspraken van mensen die leven met de stress van schulden. Maar óók van mensen die leven in de onveiligheid van Huiselijk Geweld. Schuldenproblematiek is intergenerationeel, duurt wel 20 jaar voordat iemand om hulp vraagt en áls iemand om hulp vraagt zijn de problemen al volledig uit de hand gelopen. Hoe herkenbaar! In de uitvoering van de aanpak Huiselijk Geweld wordt gelukkig steeds vaker goed samengewerkt met financiële dienstverlening. De stress van schulden wordt herkend als een risicofactor om ‘aan te pakken’ om geweld te stoppen. Maar is het zo simpel? In onderzoeken naar de achtergrond of beleid voor de aanpak van schuldenproblematiek en Huiselijk Geweld zit veel overlap, zonder dat we het door hebben.
9. Van maatje naar machtsmiddel: de oplossing zit in het probleem
Als we het hebben over slimmer samenwerken voor veiligheid is het belangrijk de verschillende specialistische hulpverlening, verbonden aan de verschillende facetten van de problematiek die de cliënt ervaart, tijdig samen te brengen, goed af te stemmen en één plan te trekken.
Heb je er ooit bij stilgestaan dat het huisdier van jouw cliënt de reden kan zijn om langer in een gewelddadige situatie te blijven, zich niet volledig te kunnen richten op het eigen herstel of zelfs terug te gaan naar de gewelddadige situatie wanneer een hulpverleningsproject al is gestart? Terwijl dit huisdier juist de oplossing kan zijn om het hulpverleningstraject effectiever te doorlopen en te doen slagen. Door aandacht te hebben voor de aanwezigheid van huisdieren en samen te werken met organisaties buiten jouw vaste netwerk ben je in staat om een gezin eerder en effectiever te helpen dan je wellicht voorheen gedacht had.
10. Samen een helder plan voor de veiligheid maken, hoe doe je dat!
In deze deelsessie nemen we je mee in een TOP-3 casusoverleg. Hoe zorg je dat aan alle perspectieven op veiligheid recht wordt gedaan ? Hoe wegen we met elkaar de veiligheid? Hoe kan zicht op veiligheid ons helpen het eens te worden over wat eerst en wat later in het traject? Hoe kunnen de direct betrokkenen en professionals ruimte in hun hoofd maken om na te denken over wat nodig is voor stabiele veiligheid?. Je leert hoe je dezelfde taal spreekt binnen het gefaseerd samenwerken voor veiligheid. Elkaar niet overtuigen maar elkaar horen, want samen ben je slimmer.
11. It takes two: Jeugd- en volwassenenbehandeling in de context van huiselijk geweld
Kinderen en volwassenen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld kampen vaak met hechtingsproblematiek en trauma gerelateerde klachten. Het aanbieden van screening en waar nodig behandeling in een vroeg stadium is essentieel om de spiraal van geweld en de intergenerationele overdracht te doorbreken. Tegelijkertijd zijn er in de dagelijkse praktijk zoveel obstakels. Om er zomaar een paar te noemen; een verschil van mening over wanneer je eventuele behandeling precies in zou moeten zetten, lange wachtlijsten, een versnipperd aanbod, weinig verbinding tussen jeugd- en volwassen GGZ en hoge percentages no-show en drop-outs. Hierdoor ontvangen te weinig gezinnen de zorg die nodig is. Drakentemmers, het Expertiseplatform Trauma en Gehechtheid na Huiselijk Geweld, neemt je tijdens deze workshop mee in praktijkervaringen met trauma- en gehechtheidsbehandeling in de context van huiselijk geweld. Dit is een pratice based workshop met ideeën over hoe het ook anders kan. En hoe je de Drakentemmers leerlijnen kunt benutten om je eigen expertise verder te versterken.
12. Van Genius naar Scenius, collectieve wijsheid en vernieuwing
In aansluiting op de plenaire presentatie gaat Eric Koenen verdiepend met de deelnemers aan de slag met een van de methoden die hij beschrijft in zijn boek Samen Slim.
Hij doet een appel op de verbeeldingskracht van de deelnemers om wezenlijk te vernieuwen en samenwerking constructief vorm te geven. Daarnaast onderzoekt hij samen met de deelnemers aan de hand van de kardinale deugden, Moed, Matigheid, Wijsheid en Rechtvaardigheid, wat doorbroken moet worden om een nieuwe situatie te laten ontstaan.
13. Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
Hoe ziet volgens het Toekomstscenario de kind- en gezinsbescherming er over vijf tot tien jaar uit?
Samengevat is dat integraal systeem- en mensgericht werken in een lerende omgeving en een eenvoudig stelsel:
• Om kinderen en volwassenen (0 – 100), gezinnen en huishoudens heen staat het lokaal (wijk)team dat hulp verleent.
• Er is voor een gezin of huishouden één vast gezicht binnen het lokaal (wijk)team dat indien nodig samen optrekt met een professional uit een op te richten regionale veiligheidsorganisatie met als werknaam regionaal veiligheidsteam.
• Het regionaal veiligheidsteam heeft (ten opzichte van het lokaal team aanvullende) expertise en bevoegdheden op gebied van veiligheidsvraagstukken in gezinnen en huishoudens. In deze organisatie zijn functies van de Gecertificeerde Instellingen, Veilig Thuis en de Raad voor de Kinderbescherming samengebracht, maar er kunnen ook andere of nieuwe functies nodig zijn.
• Professionals van lokale teams, regionale veiligheidsteams en specialistische aanbieders werken gezins-/systeemgericht integraal samen aan het effectief en duurzaam borgen van duurzame veiligheid. Professionals worden ook daadwerkelijk gefaciliteerd om samen te werken en een lerende omgeving te vormen.
• Dicht bij deze professionals en gezinnen staat een netwerk van specialisten met kennis van kinderen, volwassenen en specifieke uitingsvormen van geweld.
De verschillende onderdelen grijpen op elkaar in. Een andere manier van werken op alle niveaus in het stelsel die door dit stelsel wordt gefaciliteerd.
Wat betekent dat voor de komende jaren? U wordt meegenomen in het meerjarige programmaplan 2024-2026: hoe wordt de benodigde transformatie in de komende jaren concreet ingezet en vormgegeven. Wat is de tijdsplanning van de te nemen besluiten en van de ontwikkelagenda?
In een panelgesprek kunt u David en Bert en andere leden van het programmateam vragen stellen en met ze in gesprek gaan.
14. Samen Slimmer mogelijk maken: hoe ondersteun je uitvoerend werkers om samen te werken volgens de bedoeling
Uitvoerende professionals willen wel gefaseerd samenwerken voor veiligheid maar kunnen dat niet alleen. Hiervoor is ondersteuning nodig van beleidsmakers en hun organisaties. Er zijn voor elke fase TOP-3 plannen om samen te werken in de uitvoering maar dat kan niet zonder een begeleidend TOP-3 plan voor beleidsmakers en leidinggevenden. Dit plan maakt inzichtelijk welk parallel proces van ondersteuning en samenwerking nodig is en biedt houvast bij het stapsgewijs realiseren daarvan.
Gefaseerd Samenwerken voor Veiligheid met behulp van de TOP-3 Plannen op uitvoerend en op beleidsniveau biedt de direct betrokkenen, hun netwerk én professionals houvast in het stap voor stap werken aan stabiele veiligheid en het doorbreken van patronen van onveiligheid (huiselijk geweld en kindermishandeling) in huiselijke kring.
UPDATE: Informatie betreft het coronavirus in relatie tot onze congressen.
Voor zakelijke congressen leek er zicht te zijn op uitzondering van de regel voor groepsgrootte van maximaal 30 personen (met inachtneming van 1,5 mtr afstand, gebruik van mondkapje en overige hygiënemaatregelen), maar dit is helaas niet het geval. Voorlopig zijn de huidige maatregelen om het coronavirus tegen te gaan van kracht en zijn wij genoodzaakt om de organisatie van congressen verder aan te passen op de mogelijkheden.
De programma’s voor de komende congressen zullen om deze reden plaatsvinden op een alternatieve locatie zonder fysieke deelnemers. Deelnemen kan dan online via livestream. Naast veiligheid heeft dit ook nog als voordeel dat u geen reistijd heeft en toch uw registratiepunten kunt halen. Maar ook dat u, wanneer u verkoudheidsklachten heeft of in quarantaine zit, veilig kunt deelnemen aan het congres.
De online livestream organiseren wij voor u met Zoom Webinar. Voor online deelnemers is het mogelijk om vragen te stellen aan de spreker op het podium. Vragen van online deelnemers vanuit huis, praktijk of kantoor kunnen gesteld worden aan de spreker via Q&A. Naast de spreker(s) op scherm, zijn ook de powerpoints zichtbaar.